Chương 11: Gieo thêm hạt mầm cuối mùa
Sau
lần ngã suýt mất mạng, Dũng không còn đủ sức bưng bê gạch như trước. Chủ lò
gạch thương tình giữ cậu làm trông kho, dọn dẹp giấy tờ. Tiền lương ít hơn,
nhưng đủ để cậu đong gạo, mua dầu thắp đèn học chữ.
Mỗi
tối, Dũng vẫn ngồi ở bàn con, tay gầy guộc cầm bút, nắn nót tập viết. Có hôm
mệt quá, cậu ngủ gục, đầu tì lên trang vở mở dang dở.
Một
sáng, có một người đàn ông trung niên tìm đến. Ông mặc sơ mi sạch sẽ, tay cầm
chiếc cặp da sờn. Ông đứng rất lâu trước cửa kho, nhìn Dũng đang lúi húi quét
sân.
—
Cậu… có phải là Dũng không?
—
Dạ… là con. Ông tìm ai ạ?
Người
đàn ông khẽ cười:
—
Năm ngoái tôi từng thất nghiệp, đi xin việc khắp nơi không được. Cậu từng chia
cho tôi một ổ bánh mì lúc tôi ngồi đói trước chợ… Cậu nhớ không?
Dũng
gãi đầu, bối rối:
—
Dạ… con không nhớ rõ… Con hay giúp vậy thôi.
Ông
nhìn cậu, mắt đỏ hoe:
—
Hôm đó tôi tính kết liễu đời mình. Nhưng nhờ ổ bánh mì và câu nói của cậu: “Chú
đừng bỏ cuộc, còn sức là còn đường đi.” Tôi đã đứng dậy. Giờ tôi làm quản
lý một công ty vật liệu. Tôi muốn mời cậu về làm nhân viên kho. Công việc nhẹ
hơn, lương khá hơn.
Dũng
lặng người. Một lúc sau, cậu mím môi:
—
Dạ… nhưng… con không học nhiều…
—
Không sao. Tôi tin cậu, vì cậu có thứ mà nhiều người mất rồi: lòng tin và tử
tế.
Hôm
sau, Dũng dọn đồ. Chỉ có mấy bộ quần áo cũ, một cuốn vở lem mực, vài ổ bánh mì
để sẵn cho ai cần hơn mình. Trước khi rời kho gạch, cậu đứng lại rất lâu, vuốt
nhẹ cánh cửa gỗ mục. Ở đây, cậu đã đánh đổi mồ hôi, nước mắt và cả máu.
Nhưng
cũng ở đây, cậu học được bài học lớn nhất:
Nghèo không đáng xấu hổ. Mất lòng tốt mới đáng sợ.
Ngày
đầu đi làm ở chỗ mới, cậu mặc áo sơ mi rộng vai, cầm theo cuốn sổ ghi chép. Cậu
vẫn rụt rè, nhưng ánh mắt đã vững vàng hơn. Đồng nghiệp mới nhìn cậu, ai cũng
ngạc nhiên trước dáng vẻ khắc khổ mà hiền lành.
Họ
chưa biết chàng trai ấy từng nhường miếng cơm cuối cùng, từng gục ngã trên bậc
thang kho gạch, từng thức trắng đêm học viết tên mình.
Tối
hôm đó, Dũng về phòng trọ cũ, định dọn nốt ít đồ. Trước cửa, cậu bé bán vé số
ngồi chờ. Thấy Dũng, nó lí nhí:
—
Con nghe chú sắp đi… Con để dành được ít tiền… mua tặng chú cuốn sổ mới…
Nó
chìa ra cuốn sổ kẻ ngang, giấy còn thơm mùi mới. Dũng run tay nhận lấy, lòng
dâng lên thứ cảm xúc khó gọi thành tên.
Cậu
ngồi bệt xuống bậc thềm, giở trang đầu tiên. Trên đó, thằng bé đã viết sẵn một
dòng chữ nghiêng nghiêng:
“Chú là người tốt nhất con từng gặp.”
Kết truyện
Đêm
ấy, Dũng ngồi rất lâu dưới bóng đèn vàng. Cậu lật giở cuốn sổ mới, tay lần lên
từng nét chữ non nớt. Và lần đầu tiên sau nhiều năm bươn chải, cậu khóc – không
phải vì tủi hổ, không phải vì kiệt sức, mà vì cậu hiểu:
Tất cả những lần chọn lương thiện, dù thiệt thòi, cuối cùng
đều không uổng phí.
Có
những hạt mầm nở muộn, nhưng khi nở ra, nó sẽ biến cả quãng đời khô cằn thành
cánh đồng yêu thương.
Chương 12: Lối nhỏ về phía bình minh
Nhận
công việc mới ở kho vật liệu, Dũng vẫn giữ thói quen dậy từ tờ mờ sáng. Cậu dọn
dẹp từng góc kho, lau sạch bụi bặm bám lâu ngày trên kệ sắt. Lưng cậu còn đau
âm ỉ, nhưng nụ cười vẫn hiền, mắt vẫn lấp lánh như đốm lửa không tắt.
Ngày
đầu lĩnh lương, cậu không tiêu ngay. Cậu để riêng một khoản mua sách học chữ,
một khoản gửi về quê nhờ người sửa lại mái hiên nhà tranh cũ, một khoản nhỏ mua
bánh kẹo chia cho lũ trẻ xóm trọ.
Tối
hôm ấy, khi cậu gói quà cho bọn trẻ, anh tổ trưởng kho ghé qua, nhìn cảnh tượng
giản dị mà bùi ngùi:
—
Dũng này… Mày vất vả vậy, sao còn lo cho thiên hạ?
Dũng
ngẩng lên, ánh mắt sáng lạ thường:
—
Vì con từng được người khác lo cho, lúc con chẳng còn gì để mất…
Một
buổi trưa nắng như đổ lửa, Dũng phụ bốc mấy bao xi măng để kịp giao hàng. Anh
bảo vệ thấy vậy chạy ra can:
—
Mày yếu người rồi, đừng ráng nữa.
Nhưng
Dũng lắc đầu, giọng nhỏ mà chắc:
—
Con làm được. Chỉ cần làm đúng, làm tử tế, mệt một chút cũng không sao.
Anh
bảo vệ nhìn cậu lom khom buộc dây, chợt nhớ năm xưa chính Dũng từng dúi cho anh
gói mì khi anh mất việc, nhịn đói cả ngày. Trong khoảnh khắc đó, anh hiểu: có
những người sinh ra để gieo lòng tốt, dù họ chẳng có gì dư dả.
Chiều
muộn, trời đổ cơn mưa lớn. Dũng ngồi co ro dưới mái hiên, ăn ổ bánh mì nguội.
Thằng bé bán vé số ngày nào chạy ào tới, dúi vào tay cậu tấm nylon:
—
Chú che đầu đi, ướt lạnh lắm.
Dũng
cười, vỗ vai nó:
—
Lớn lên, con nhớ giữ lòng thương người nghe.
—
Con nhớ. Con muốn giống chú.
Cậu
quay mặt đi, giấu giọt nước mắt ấm nóng giữa cơn mưa lạnh lẽo.
Một
ngày cuối năm, kho tổng kiểm kê. Sổ sách Dũng ghi chi chít, ngay hàng thẳng
lối, không sót một món nào. Người quản lý lật từng trang, im lặng hồi lâu rồi
vỗ vai cậu:
—
Tao làm nghề này mấy chục năm, chưa gặp ai cẩn thận và trung thực như mày.
Dũng
chỉ cười, cúi đầu. Từ sau lưng, giọng người quản lý nghèn nghẹn:
—
Mày nghèo thật, nhưng tao thấy mày giàu hơn tao nhiều…
Hôm
về quê ăn Tết, cậu đạp xe qua cánh đồng bàng bạc sương, gió lạnh quất vào mặt.
Đến mái nhà tranh vá chằng vá đụp, cậu đứng lặng hồi lâu, rồi khẽ chạm tay lên
bức vách xiêu vẹo:
—
Con về rồi, ngoại ơi… Con đã giữ được lời hứa: sống đàng hoàng, không làm điều
xấu.
Gió
lùa qua khe vách, nghe như tiếng bà ngoại năm xưa dỗ dành cậu ngủ.
Kết truyện
Đêm
giao thừa, cậu nhóm bếp lửa nhỏ, luộc nồi khoai để mai đem biếu hàng xóm neo
đơn. Ánh lửa hắt lên gương mặt gầy guộc, làm đôi mắt càng thêm ấm áp.
Một
đời cực nhọc, tay đầy vết sẹo, vai cong xuống bởi gánh nặng. Nhưng có một thứ
không bao giờ cong:
Tấm lòng thẳng ngay.
Và
khi pháo hoa rực sáng chân trời, cậu lặng lẽ mỉm cười, tin rằng:
Chỉ cần mình còn lương thiện, bình minh sẽ luôn đến.
Chương 13: Con đường không ai chen
lấn
Sau
Tết, Dũng trở lại kho vật liệu, bắt đầu những ngày quen thuộc: kiểm sổ, sắp
hàng, ghi phiếu xuất nhập. Người ta dần quen với dáng lưng gầy gò của cậu, mái
đầu lúc nào cũng cúi chăm chỉ, nụ cười thật hiền.
Dũng
chẳng có gì nhiều ngoài đôi tay chai sần và một cuốn sổ nhỏ. Trong đó, cậu ghi
tỉ mỉ từng lần nhận – trả vật tư, từng đồng tạm ứng lương, từng khoản tiền gom
góp để gửi về quê sửa mộ cha mẹ.
Một
buổi trưa nắng hầm hập, cậu đang đẩy xe hàng thì thấy cậu bé đánh giày khom
lưng cúi nhặt mấy đồng rơi trên vỉa hè. Một người đàn ông mặc vest sang trọng
quát to:
—
Mày định ăn cắp đấy à?
Cậu
bé òa khóc, tay run lên.
Dũng
vội bỏ xe, chạy đến che cho nó:
—
Chú ơi, cháu nó chỉ nhặt giúp thôi. Con xem rõ mà.
—
Mày bênh nó làm gì? Không thân thích!
Dũng
thở hắt, giọng nhỏ mà chắc:
—
Không thân thích cũng là người. Ai nghèo, ai khổ cũng đáng được tôn trọng.
Người
đàn ông khựng lại, ánh mắt dịu đi. Ông ta cúi xuống nhặt tiền, bỏ vào túi cậu
bé, rồi bước đi không nói thêm.
Thằng
bé mếu máo:
—
Chú ơi… Sao chú tốt với con vậy?
—
Vì ngày xưa chú cũng từng run rẩy nhặt bánh mì rơi của người ta.
Buổi
chiều, cậu về kho, mệt rã rời. Nhưng vẫn lúi húi chia gạo, mắm muối cho bà cụ
bán vé số cuối xóm trọ. Có người nhìn thấy, lắc đầu:
—
Mày khờ quá. Bản thân còn khổ!
Dũng
cười:
—
Đời người ai chẳng khổ. Nhưng nếu mình còn chia được chút gì, mình bớt khổ hơn.
Một
hôm, công ty có đợt rà soát sổ sách đột xuất. Mấy người phụ kho hoảng hốt vì
từng bớt xén vật tư. Họ xúm lại, năn nỉ Dũng nhận là lỗi của mình để đổi lấy ít
tiền bồi dưỡng.
Dũng
ngồi nhìn họ rất lâu. Bàn tay cậu run lên. Nếu nhận tội, cậu mất việc, mất chỗ
trọ, mất tất cả. Nhưng nếu không, mấy người kia sẽ phải đền nợ lớn.
Cuối
cùng, cậu lắc đầu:
—
Em không thể nói dối. Em xin lỗi.
Họ
chửi rủa, dọa dẫm. Nhưng cậu vẫn im lặng, chỉ cúi đầu thật thấp.
Khi
cuộc kiểm kê xong, quản lý công ty đích thân xuống kho. Ông không trách Dũng.
Ngược lại, ông nói:
—
Tao biết mày chưa bao giờ gian dối. Mày nghèo, nhưng tao tin mày giàu hơn bất
cứ ai ở đây.
Ông
đưa tay siết vai cậu, ấm áp như một người cha mà cậu chưa từng có.
Tối
đó, Dũng trở về căn phòng trọ chật hẹp, thắp ngọn đèn dầu leo lét. Cậu mở cuốn
sổ cũ, viết thêm một dòng:
“Lương thiện không phải là lựa chọn dễ, nhưng là lựa chọn
duy nhất để sống thanh thản.”
Kết truyện
Đêm
khuya, cậu ngồi bên bậc thềm, nhìn ánh đèn thành phố loang loáng. Gió thổi lạnh
buốt, mà lòng cậu ấm như có ai đang vỗ về.
Có
thể ngày mai, cậu vẫn là người công nhân ít học, bưng bê hàng hóa, nhịn ăn để
dành tiền cho người khác. Nhưng suốt đời, cậu chưa từng chen lấn ai trên con
đường làm người tử tế.
Bởi vì giàu sang có thể đổi thay, quyền lực có thể mất,
nhưng nhân cách là thứ duy nhất không ai cướp khỏi tay mình.
Chương 14: Nơi một bàn tay chìa ra
Một
buổi sớm tháng ba, Dũng dậy sớm hơn mọi ngày. Hôm nay là ngày phát gạo từ thiện
trước chợ lớn. Cậu xin nghỉ nửa buổi, đạp xe chở hai bao gạo do công ty và mấy
người quen quyên góp được.
Nắng
lên hừng hực, lưng áo Dũng ướt đẫm mồ hôi. Thấy cậu, cụ Lành – bà cụ bán vé số
năm nào – ngạc nhiên:
—
Trời đất… lại là con. Giờ con còn khổ hơn xưa, sao vẫn giúp người ta?
Dũng
cúi mặt, cười:
—
Tại con nhớ hồi đó, lúc con đói, cũng có người đưa cơm cho con.
Bà
cụ run run siết tay cậu. Dũng ngượng nghịu quay đi, giấu đôi mắt cay.
Sau
buổi phát gạo, Dũng về kho. Mấy người đồng nghiệp xì xào:
—
Nó khờ thiệt. Có bao nhiêu tiền cho sạch.
—
Ừ. Nhưng tao thấy nó ngủ ngon, còn mình… có lúc thấy xấu hổ.
Dũng
nghe hết, nhưng cậu chỉ im lặng. Trong lòng cậu, yên ổn lạ thường.
Một
hôm, công ty có khách lớn đến kiểm tra kho. Họ bất ngờ kiểm đếm từng thùng vật
tư, so từng con số. Dũng đứng bên, tay nắm chặt cuốn sổ chi chít chữ.
Khi
đối chiếu xong, vị giám đốc lật sổ, ngẩng lên nhìn cậu rất lâu:
—
Cậu học hết lớp mấy?
—
Dạ… hết lớp ba, rồi nghỉ. Sau này con tự học thêm…
—
Nhưng sổ sách của cậu rõ ràng, không sai một con số.
Ông
khẽ gật đầu, giọng chậm rãi:
—
Một người giữ kho có thể thiếu chữ, nhưng không được thiếu trung thực. Cậu đã
làm tốt hơn rất nhiều người có bằng cấp đầy mình.
Dũng
cúi đầu, sống mũi cay xè. Lần đầu tiên trong đời, cậu thấy công việc tay chân
của mình cũng được trân trọng.
Tối
đó, về phòng trọ, cậu thấy thằng bé đánh giày đứng chờ. Tay nó cầm ổ bánh mì
nóng:
—
Con để dành mua cho chú. Hôm nay con trúng vé số nhỏ.
Dũng
đỡ ổ bánh, mắt rưng rưng:
—
Cảm ơn con.
—
Chú dạy con rồi: có thì chia. Con muốn làm người tốt như chú.
Đêm
ấy, Dũng ngồi một mình dưới bóng đèn vàng. Cậu cẩn thận mở cuốn sổ ghi chép,
tay run run nắn nót:
“Có những lúc rất nghèo, nhưng bàn tay mình vẫn đủ ấm để
chìa ra.”
Sáng
hôm sau, cậu lại đến kho, áo bạc màu, vai trĩu nặng. Nhưng khi bước qua cổng,
cậu tự nhủ:
Mình không giàu, không quyền thế, nhưng mình đã chọn con
đường ngay thẳng. Và đó là điều quý giá nhất.
Kết truyện
Cuối
cùng, có người hỏi Dũng:
—
Nếu được làm lại, mày có muốn bớt khờ không?
Cậu
chỉ cười:
—
Thà khờ mà sạch lòng, còn hơn khôn mà thấy nhục.
Khi
nắng chiều trải dài khắp lối đi bụi đỏ, dáng lưng gầy ấy vẫn bước chậm rãi,
không tranh giành, không hờn oán.
Bởi
vì trên thế gian này, lòng tốt là gia tài duy nhất mà cậu nhất quyết giữ đến
cùng.
Chương 15: Một đời để lại dấu chân
hiền
Tháng
tư, trời bắt đầu hầm hập nắng. Dũng vẫn thức dậy trước bình minh, lặng lẽ quét
kho, chồng lại đống bao tải, lau từng kệ sắt lấm bụi. Mồ hôi ướt đẫm lưng áo
sờn, nhưng cậu không than nửa lời.
Buổi
trưa, cậu ra quán cơm bình dân. Chủ quán quen, biết cậu cực, nên hay gắp thêm
miếng đậu, chan thêm nước canh. Dũng cúi đầu cảm ơn, ăn rất chậm, không bỏ sót
hạt cơm nào.
Hôm
ấy, có bà cụ ăn xin bế cháu đứng trước quán, mặt nhễ nhại mồ hôi. Dũng thấy
vậy, liền vét túi trả tiền cơm cho bà, rồi dúi thêm mấy đồng lẻ.
Bà
cụ run run:
—
Con cũng khổ lắm, sao còn lo cho người ta?
—
Con khổ… nhưng không đói lòng, bà ơi.
Cậu
nói xong, cúi đầu tránh ánh mắt biết ơn đang chực ứa lệ kia.
Chiều,
về kho, cậu thấy cậu bé đánh giày đứng nép cổng. Trong tay nó là gói xôi lá
chuối, còn nóng hổi.
—
Con để dành mua cho chú. Nay con làm được nhiều tiền.
Dũng
đón lấy, ngồi xuống bậc thềm, chia đôi gói xôi:
—
Mình cùng ăn. Con có nhớ lời chú không?
—
Con nhớ… Có thì chia.
Đêm
xuống, cậu lại lọ mọ bên cuốn sổ cũ, nắn nót viết từng hàng chữ. Tay chai sần
run nhẹ. Nhưng ánh mắt thì sáng lên trong đêm:
“Mỗi lần chia sẻ, lòng mình nhẹ hơn.”
Một
buổi sáng cuối tuần, công ty tổ chức họp mặt. Giám đốc bất ngờ nhắc tên cậu:
—
Dũng là người giữ kho chưa từng để mất một viên gạch. Nhưng quý nhất không phải
chuyện vật tư, mà là nhân cách. Mười năm nghèo khổ, vẫn không vẩn đục lòng
mình.
Ông
ngừng lại, nhìn cậu đang cúi gằm mặt, giọng dịu đi:
—
Nếu ai hỏi, tài sản lớn nhất của công ty là gì, tôi sẽ nói: Chính là một con
người như vậy.
Cả
phòng họp im phăng phắc. Dũng đỏ mặt, tay siết chặt cuốn sổ ghi chép, không dám
ngẩng lên.
Hôm
sau, có đoàn từ thiện ghé kho xin hỗ trợ chở hàng cứu trợ miền Trung lũ lụt.
Dũng hăng hái nhận phần nặng nhất, dù lưng đau vẫn chưa lành hẳn.
Một
đồng nghiệp kéo tay cậu:
—
Mày nghỉ đi. Có ai biết mày làm nhiều đâu.
Dũng
cười, giọng khản đặc:
—
Không ai biết… nhưng mình biết.
Tối
đó, cậu về phòng trọ, gối đầu lên túi quần áo cũ, thiếp đi trong mệt mỏi. Trong
giấc mơ, cậu thấy cha mẹ và bà ngoại đứng bên bờ ruộng, vẫy tay cười hiền.
Cậu
chạy đến, nhưng họ chỉ khẽ nói:
—
Con sống vậy là tốt rồi. Chỉ cần vậy thôi.
Kết truyện
Sáng
hôm sau, khi nắng sớm rọi qua ô cửa méo mó, Dũng ngồi dậy, khẽ vuốt trang sổ
cuối cùng. Cậu đã ghi vội mấy chữ, nét run run mà thẳng thắn:
“Nghèo không hổ thẹn. Chỉ có mất lòng ngay mới đáng sợ.”
Đoạn
đời cơ cực ấy, cậu chưa từng có vàng bạc, chưa từng chen lên trước ai. Nhưng
cậu đã để lại một dấu chân hiền trên con đường đầy bon chen, để sau này người
ta nhớ đến một chàng trai gầy guộc, tay trắng mà lòng không trắng.
Và
đó chính là gia tài lớn nhất mà cậu dành dụm được suốt đời.
Chương 16: Cái Tết không pháo hoa
Cuối
năm, thành phố rộn ràng không khí sắm Tết. Dũng vẫn miệt mài trong kho vật
liệu, chồng gạch, kiểm đếm xi măng, lau dọn kệ. Đôi vai gầy càng thêm khòm, đôi
tay càng thô ráp.
Chiều
cuối cùng của năm, công ty cho nghỉ sớm. Ai nấy hồ hởi xách quà về quê. Dũng
cũng được biếu một túi quà Tết: gói bánh, chai dầu ăn, chút tiền lì xì. Cậu cẩn
thận buộc túi quà vào xe đạp cũ, đạp về xóm trọ.
Dọc
đường, cậu ghé qua góc chợ nhỏ. Bà cụ bán vé số ngồi co ro bên rổ khoai lang,
đôi chân tím lạnh. Dũng dừng xe, khom lưng hỏi:
—
Bà chưa về quê à?
—
Bà có quê đâu con… Ở đây quen rồi…
Cậu
lặng người, móc hết tiền lì xì, dúi vào tay bà:
—
Bà mua đồ ăn Tết cho ấm bụng.
Rồi
cậu đạp xe đi thật nhanh, sợ bà cụ kịp trả lại.
Tối
giao thừa, xóm trọ nấu nướng rộn ràng. Dũng trải manh chiếu con, bày mấy thứ
bánh kẹo giản dị. Cậu bé đánh giày lò dò ghé qua, tay cầm cái bánh chưng nhỏ.
—
Con để dành mua. Chia cho chú một nửa.
Dũng
xé nửa chiếc bánh, chia đều ra đĩa men sứ sứt mẻ, rồi cậu và thằng bé ngồi ăn
dưới ánh đèn vàng. Không pháo hoa, không mâm cỗ linh đình. Nhưng đêm ấy, cả hai
đều thấy no lòng.
Sáng
mùng Một, Dũng khoác chiếc áo cũ, đạp xe ra nghĩa trang ở mép sông. Cậu ngồi
rất lâu bên mộ cha mẹ, tay vuốt mấy hòn sỏi phủ rêu.
—
Con không giỏi giang gì… nhưng con đã không làm điều xấu. Con không hổ thẹn.
Mấy
cành hoa dại gió thổi nghiêng, như gật đầu.
Chiều
hôm đó, về kho, Dũng gặp người quản lý đi ngang qua. Ông gọi cậu lại, dúi phong
bì nhỏ:
—
Tết này, mày giữ lấy ít tiền mà sắm sửa. Mày là người tử tế nhất tao từng gặp.
Dũng
luống cuống, mắt đỏ hoe:
—
Dạ… con không dám nhận nhiều.
—
Tao cho vì kính trọng mày, không phải thương hại. Nhận đi.
Cậu
siết chặt phong bì, trong lòng nhen lên thứ ấm áp khó tả.
Đêm
xuống, Dũng trở về phòng trọ, cẩn thận cất tiền vào góc rương gỗ, dự định sẽ
gửi một phần giúp bà cụ bán khoai, một phần mua sách tập viết. Cậu vẫn tin: học
thêm được chữ nào, mình đỡ thua thiệt chữ đó.
Rồi
cậu mở cuốn sổ cũ, viết thêm một hàng chữ xiêu vẹo:
“Lương thiện là cái Tết không pháo hoa, mà vẫn đủ sáng
lòng.”
Kết truyện
Có
người từng bảo Dũng:
—
Nghèo vậy, có đáng không?
Cậu
cười, giọng khản khản sau những mùa mưa nắng:
—
Đáng. Vì mình không mất tự trọng, không mất lòng ngay.
Và
suốt đời cực nhọc ấy, cậu để lại một điều giản dị:
Khi tay trắng, vẫn có thể chọn không trắng lòng.
Chương 17: Cây đèn dầu trước hiên
Tháng
năm, trời oi ả, kho vật liệu nóng như lò nung. Mỗi lần Dũng kéo xe gạch qua, áo
ướt đẫm, lưng áo sờn đến loang màu. Mấy đồng nghiệp trẻ khỏe vẫn thỉnh thoảng
né việc nặng, trốn ra quán nước. Dũng chẳng trách, chỉ cắm cúi làm phần mình,
rồi lặng lẽ làm thêm phần người khác.
Một
buổi trưa, quản lý đi ngang, thấy cậu khom người đẩy xe, mồ hôi rỏ xuống nền. Ông
khựng lại, nói nhỏ:
—
Mày mệt thì nghỉ. Làm nhiều thế này, khổ cả đời.
Dũng
ngẩng lên, nở nụ cười hiền:
—
Dạ, con quen rồi. Làm việc cho đàng hoàng, ngủ mới ngon, chú ơi.
Tối,
về phòng trọ, Dũng lại ngồi dưới cây đèn dầu. Bàn tay thô ráp lật trang vở tập
viết. Dù chữ xiêu vẹo, cậu vẫn kiên nhẫn nắn nót từng nét.
Thằng
bé đánh giày ghé qua, ngồi bệt bên thềm:
—
Chú học chữ làm gì? Mai mốt giàu được không?
Dũng
đặt tay lên đầu nó:
—
Không giàu. Nhưng biết chữ để không sợ ai lừa. Để đọc được giấy tờ, để không
thiệt hơn người.
Thằng
bé nhìn cậu lom lom, rồi gật đầu thật mạnh:
—
Mai con lớn, con cũng học.
Một
ngày, công ty có tin sẽ cắt giảm nhân sự vì thua lỗ. Danh sách có tên Dũng. Mấy
người ngại ngần, chẳng dám nhìn vào mắt cậu.
Cậu
chỉ lặng lẽ dọn dẹp, gấp gọn bộ quần áo lao động, ôm chiếc mũ bảo hộ đã phai
màu, cúi chào từng người.
Có
người chép miệng:
—
Khổ nhất vẫn là nó. Mười năm làm quần quật, cuối cùng cũng bị bỏ lại.
Nhưng
đêm đó, Dũng vẫn ngồi viết dưới cây đèn dầu, tay run nhưng lòng không run:
“Bị mất việc không đáng sợ bằng mất lòng ngay.”
Hôm
sau, trước khi dời kho, cậu ghé qua bà cụ bán khoai. Dù chỉ còn ít tiền, cậu
vẫn mua hết rổ khoai ế:
—
Bà về nghỉ sớm cho khỏe.
Bà
cụ mếu máo:
—
Con không chừa gì cho mình hết hở Dũng?
Cậu
chỉ cười, khom lưng chất khoai lên xe đạp:
—
Con còn sức mà, bà ơi.
Cuối
ngày, cậu đạp xe qua cầu. Nắng chiều loang trên mặt sông đỏ rực. Dáng lưng cậu
lom khom, bóng đổ dài mà hiền như tấm lòng không hề đổi khác.
Cậu
biết ngày mai phải bắt đầu lại từ con số không. Nhưng cậu cũng biết:
Người ta có thể lấy hết công việc, tiền bạc, nhưng không thể
lấy khỏi cậu thói quen sống tử tế.
Kết truyện
Khi
đêm xuống, cây đèn dầu nhỏ trước hiên phòng trọ vẫn cháy leo lét. Bóng cậu
nghiêng nghiêng, bền bỉ như mười bảy chương đời chưa hề bỏ cuộc.
Ai
đó từng hỏi:
—
Có bao giờ mệt không?
Cậu
khẽ đáp, giọng thật hiền:
—
Mệt chứ… Nhưng ai cũng cần có một việc phải làm cho ngay thẳng. Việc của con là
sống lương thiện.
Và
giữa thành phố đầy tranh đoạt ấy, chàng trai nghèo ấy để lại một câu trả lời
giản dị mà sáng như ngọn đèn dầu:
“Một đời cực nhọc không làm ta xấu đi. Chỉ có buông bỏ lòng
tốt mới khiến ta trắng tay thật sự.”
Chương 18: Bàn tay để lại dấu ấm
Sau
ngày mất việc ở kho vật liệu, Dũng tìm việc mới suốt hai tuần liền. Hồ sơ của
cậu chẳng có bằng cấp gì ngoài vài năm kinh nghiệm bốc vác và chữ viết xiêu vẹo
trong sổ.
Cậu
đi bộ khắp khu công nghiệp, chỗ nào treo biển tuyển lao động là ghé hỏi. Có hôm
về đến phòng trọ, chân phồng rộp, bụng trống rỗng, Dũng vẫn không dám ăn hết
gói mì cuối cùng, sợ mai không còn đồng nào.
Một
buổi trưa, Dũng ngồi trước cổng xưởng cơ khí, tay cầm hồ sơ đã cũ nhàu. Bên
cạnh, có bác xe ôm già gục đầu ngủ. Mồ hôi chảy ròng ròng trên trán bác, đôi
tay run run ôm chặt tay lái cà tàng.
Dũng
nhìn bác một lúc, rồi lặng lẽ đặt chai nước suối cuối cùng của mình vào giỏ xe.
Chai nước mờ hơi lạnh. Bác xe ôm choàng tỉnh, ngơ ngác:
—
Cậu… cho bác đấy à?
—
Dạ, trời nóng quá. Bác uống cho đỡ mệt.
Bác
xe ôm nhìn Dũng hồi lâu, mắt hoe đỏ, rồi gật đầu cảm ơn, giọng khàn khàn:
—
Cậu nghèo… nhưng cậu giàu hơn khối người.
Hôm
ấy, Dũng vẫn không xin được việc. Chiều xuống, cậu ghé quán cơm từ thiện, xếp
hàng chờ suất cơm chay. Đến lượt mình, cậu thấy bà chủ quán đang cãi nhau với
người đàn ông say xỉn đang giật giật hộp cơm trên tay bà.
Dũng
vội bước tới, giọng nhỏ mà chắc:
—
Chú ơi, chú cứ lấy phần của con. Con nhường.
Người
đàn ông giật hộp cơm, loạng choạng bỏ đi. Bà chủ quán thở dài, dúi thêm phần
khác vào tay Dũng:
—
Cậu tốt bụng quá. Giữ lấy mà ăn, đừng nhịn.
Cậu
chỉ cười, cúi đầu thật thấp.
Tối
đó, về phòng trọ, Dũng đặt hộp cơm lên bàn, chưa vội ăn. Cậu lấy cuốn sổ cũ,
nắn nót viết:
“Càng khó khăn, càng phải giữ lòng ngay. Không ai nghèo vì
chia bớt phần mình.”
Sáng
hôm sau, cậu lại đi xin việc. Tới một quán ăn nhỏ, thấy bảng tuyển rửa chén,
Dũng lập tức vào hỏi. Ông chủ quán nhìn cậu một lượt, thấy gầy guộc mà mắt
sáng, bèn gật đầu:
—
Lương thấp lắm. Cực lắm. Chịu được không?
Dũng
cúi chào:
—
Dạ… con chỉ cần việc làm. Con chịu được.
Từ
hôm đó, Dũng bắt đầu những ngày dài đứng bếp, tay ngâm nước lạnh, rửa hết thau
chén này đến thau chén khác. Móng tay cậu mềm ra, nứt nẻ rớm máu. Nhưng mỗi khi
khách ăn xong, cậu lại cẩn thận lau sạch từng chiếc muỗng, không để sót chút
dầu mỡ nào.
Có
hôm quá mệt, cậu ngồi thở dốc sau bếp, lòng tự nhủ:
“Cực một chút, nhục một chút, còn hơn làm điều gian dối.”
Kết truyện
Ngày
lĩnh lương đầu tiên, Dũng chỉ nhận ít tiền còm. Vậy mà cậu vẫn ghé chợ, mua túi
bánh nhỏ đem biếu bà cụ bán khoai.
Bà
cụ run run cầm bánh, nghèn nghẹn:
—
Con khổ vậy… còn lo cho người ta…
Dũng
cười, giọng khản sau những đêm dài rửa chén:
—
Con làm được việc chân chính, con không sợ nghèo.
Đêm
ấy, trước cửa phòng trọ, Dũng nhìn bàn tay nứt nẻ của mình, bàn tay chẳng có gì
ngoài vài đồng bạc lương và một tấm lòng chưa từng đổi khác.
Bàn tay ấy có thể trắng, nhưng chưa bao giờ trắng nghĩa.
Chương 19: Một hạt cơm cũng quý
Mùa
mưa năm ấy đến sớm. Nước chảy thành dòng trước hiên xóm trọ, tràn qua bậc cửa,
làm căn phòng ẩm mùi vôi tường cũ. Dũng vẫn đi làm đều đặn ở quán ăn nhỏ. Mỗi
sáng, cậu chống xe đạp qua con phố ướt mưa, quần ống cao ống thấp, vai khoác
túi áo mưa vá chằng vá đụp.
Quán
ăn lụp xụp nhưng lúc nào cũng đông khách. Từ rạng sáng, Dũng đã lúi húi rửa
thau chén cao ngất. Nước rửa lạnh buốt, tay cậu nứt nẻ, đỏ bầm. Có hôm mệt lả,
cậu ngồi bệt ra sàn, ngửa mặt nhìn mái tôn dột, nghĩ về cha mẹ đã khuất.
“Nếu cha mẹ còn sống, chắc cũng muốn mình làm người tử tế,” cậu tự nhủ.
Một
chiều, quán đông nghịt. Trong góc, có cô gái trẻ dắt đứa con nhỏ, nét mặt khắc
khổ, tay run run đếm mấy đồng lẻ mua bát cơm. Khi biết thiếu mất năm nghìn, cô
luống cuống xin lỗi.
Anh
bếp lầu bầu định đuổi, nhưng Dũng vội chạy ra, lấy tiền túi mình trả giúp. Cô
gái rưng rưng:
—
Anh… sao tốt với người lạ thế?
—
Vì có lúc tôi cũng từng thiếu một bát cơm.
Cậu
cúi đầu, giọng lạc đi.
Tối
ấy, ông chủ quán gọi Dũng ra ngoài hiên, dúi vào tay cậu tờ giấy:
—
Đây là tiền thưởng tháng này. Tao thấy mày làm cực quá.
Dũng
nhìn tờ tiền, rồi nhìn bàn tay mình đỏ lừ, cậu khẽ cười:
—
Con cảm ơn chú. Con không giỏi giang, chỉ mong làm việc ngay thẳng.
Trời
mưa xối xả, nước tràn cả bậc cửa. Về phòng trọ, cậu bắc nồi cơm nhỏ, hong lên
bếp củi. Nồi cơm sôi sục, thơm nức, như một thứ bình yên hiếm hoi sau chuỗi
ngày bươn chải.
Cậu
vét từng hạt cơm dính đáy nồi, ăn chậm rãi, rồi cẩn thận gói lại phần cơm thừa.
Ngày mai, cậu sẽ mang ra chia cho ông lão lượm ve chai ở góc chợ.
Đêm
xuống, gió lùa qua khe cửa lạnh buốt. Dũng đốt cây đèn dầu, mở sổ tay cũ kỹ.
Tay cậu run run nhưng chữ vẫn ngay ngắn:
“Mình nghèo, nhưng một hạt cơm cũng quý. Mình khổ, nhưng
không được hẹp lòng.”
Sáng
hôm sau, cậu lại dậy sớm, xách giỏ đi làm. Cậu biết, đời sẽ còn nhiều mùa mưa
khắc nghiệt hơn. Nhưng cậu cũng tin, lòng mình có một mái hiên mà bão giông
không dập tắt được: lòng tốt và sự kiên định.
Kết truyện
Ai
đó từng hỏi:
—
Mày giúp người ta hoài, có được gì không?
Dũng
chỉ mỉm cười, đôi mắt thâm quầng mà sáng như ngọn đèn dầu:
—
Được chứ… Được yên giấc mỗi đêm, vì biết mình chưa từng ăn gian một hạt cơm
nào.
Giữa
phố xá ngổn ngang bon chen, chàng trai nghèo ấy vẫn lặng lẽ bưng từng thau
chén, chia từng phần cơm, giữ từng chút tự trọng.
Và
đó là gia tài lớn nhất cậu để lại cho đời:
Một đời nghèo sạch, một tấm lòng chưa từng đục bẩn.
Chương 20: Một đời không nợ gì lương
thiện
Sau
mùa mưa, trời thành phố lại nắng gay gắt. Quán cơm nhỏ nơi Dũng làm rửa chén
thêm đông khách, công việc thêm cực nhọc. Cả ngày cậu gần như không ngơi tay,
hết xách nước lại cọ nồi, gò lưng rửa mấy thau bát cao quá đầu.
Buổi
trưa, bếp nóng đến mức mồ hôi cậu rỏ thành giọt trên sàn, nhòe cả đôi dép tổ
ong đã mòn vẹt. Có lần, ông chủ thấy vậy lắc đầu:
—
Mày có thể làm chậm lại, bớt khổ một chút mà.
Dũng
chỉ cười, giọng khản:
—
Làm chậm thì người sau phải đợi, con không đành.
Hôm
đó, cuối buổi, một người đàn ông gầy gò đẩy chiếc xe bán vé số ghé quán. Gương
mặt khắc khổ, tay cầm chiếc mũ rách, lí nhí xin phần cơm nguội.
Nhìn
ông lão, Dũng nhớ đến cha mình ngày xưa. Cậu không đợi ai kịp ngăn, liền vét
túi mua hẳn một phần cơm nóng, thêm chén canh rau.
Ông
lão run run:
—
Con trai… Con nghèo mà sao tốt bụng vậy?
—
Con nghèo… nhưng chưa bao giờ để bụng đói mà làm điều xấu, bác ơi.
Câu
trả lời nhẹ như gió, nhưng nghe rồi khó quên.
Tối
đó, Dũng về phòng trọ, ngồi bên cây đèn dầu. Trời oi nồng, hơi nóng quện mùi
tường ẩm. Cậu gỡ chiếc áo lao động đã sờn vai, giặt bằng xà phòng rẻ tiền, rồi
hong lên dây kẽm.
Trong
ánh đèn, bàn tay cậu nứt nẻ, chai sần, nhưng chưa từng giấu giếm điều gì tội
lỗi.
Một
hôm, ông chủ quán gọi cậu ra trước cửa. Trên tay ông là gói giấy nhỏ:
—
Tao không có gì lớn cho mày. Đây là chút tiền thưởng, và một lời cảm ơn. Mày
dạy tao hiểu: Làm ăn chân chính, nuôi được người thật thà.
Dũng
cúi đầu, xúc động:
—
Con chỉ làm việc của mình thôi.
—
Ừ. Nhưng không phải ai cũng làm được như mày.
Ngày
lĩnh lương, Dũng chia đôi số tiền ít ỏi: một phần gửi quê tu sửa ngôi mộ cha
mẹ, một phần cất lại để lo tháng sau. Cậu vẫn sống tằn tiện, chưa từng mua cho
mình bộ quần áo mới. Nhưng mỗi tuần, cậu vẫn đều đặn mua gạo chia cho bà cụ bán
khoai, gói xôi cho đứa bé đánh giày.
Có
người chép miệng:
—
Mày nghèo mà như phú hộ, cứ đem tiền cho người khác.
Dũng
chỉ mỉm cười:
—
Tiền ít, nhưng lòng mình không ít.
Đêm
cuối tháng, gió lùa qua khe cửa. Dũng ngồi bên ngọn đèn dầu, mở cuốn sổ cũ kỹ.
Nét chữ xiêu vẹo, nhưng hàng cuối cùng sáng rõ hơn tất cả:
“Một đời cực nhọc nhưng không nợ gì lương thiện.”
Kết truyện
Nếu
ai hỏi cậu có hối hận không, cậu sẽ lắc đầu.
Vì trên đoạn đường mưu sinh khốn khó nhất, cậu chưa từng
tranh đoạt, chưa từng dối gian, chưa từng quên rằng: Nghèo không phải cái tội,
chỉ có mất tử tế mới đáng xấu hổ.
Và
vậy thôi. Trong một thành phố đầy bon chen, chàng trai ấy đi qua đời người khác
bằng đôi tay chai sạn, để lại sau lưng dấu chân bình dị mà thanh sạch.
Một dấu chân nhắc người ta nhớ rằng: Lòng tốt, đôi khi,
chính là gia tài duy nhất – và lớn nhất – mà một con người có thể trao tặng.
 |
Mua Áo ủng hộ Mèo Ping Ping |
🎯 Combo 2
Áo Thun Nam Cổ Tròn Basic – Chất Lượng Vượt Trội, Giá Cực Tốt!
👉 ĐẶT NGAY
để nhận ưu đãi MIỄN PHÍ VẬN CHUYỂN và quà tặng kèm hấp dẫn!
🌟 Hàng
chính hãng – Đổi trả dễ dàng – Bảo hành chất lượng!
🔗 LINK
SẢN PHẨM: https://s.shopee.vn/gExAcJHuh
✨ Mời
bạn ghé thăm blog của mình để cùng đọc những truyện tiên hiệp và linh dị
hay nhất.
✅ Xem thông tin chi tiết tại đây 👉 https://bit.ly/meopingping 🔗
👉 Xem sản phẩm chi
tiết tại đây 👉 https://bit.ly/sanphamphongthuy
🌿 Hãy theo dõi để không bỏ lỡ những câu chuyện mới được cập
nhật mỗi tuần nhé!
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
 Câu Chuyện Nói Về Nghị Lực Và Lòng tốt){kind=link}
0 Nhận xét